Sondaj Kazıkları

Yapım sırasında zeminde hacimsel şekil değiştirmeye (sıkışma, kabarma) neden olmayan sondaj kazıkları küçük deplasman kazığı sınıfında değerlendirilir. Daire veya dikdörtgen kesitli imal edilebilen sondaj kazığı yapımı sırasında daha çok zeminde gevşeme, tabanda kabarma ve foraj (sondaj) sırasında kuyu dibine dökülen gevşek malzeme sorun oluşturabilmektedir. Sondaj kazıkları rotari veya baret kazım (kepçeleme) tekniği kullanılarak yapılabilir.

Kendini tutamayan kohezyonsuz ve çok yumuşak kohezyonlu zeminlerde rotari kazık yapılırken muhafaza borusu sürülebilir veya bentonit/polimer süspansiyonu ile kuyu desteklenebilir (bkz. baret kazık). Muhafaza borusu ile kazık yapılırken önce boru sürülebilir ve bilahare içindeki zemin uygun foraj ataşmanı kullanılarak boşaltılır (a ve b) veya boru sürülürken foraj eş zamanlı gerçekleşir. Bilahare donatı kafesi yerleştirilir (c) ve beton dökülür (d). En sonunda muhafaza borusu yüzeye çekilir (e). Muhafaza borulu foraj yapılırken kazık ucunun suya doygun kum zeminde kalmamasına çok dikkat edilmelidir. Kuyu içi ve dışındaki su basınçları arasında gradyan farkı oluştuğu takdirde kuyu dibindeki kum zemin kaynar ve büyük dayanım kaybı ile akabinde oturma meydana gelir.

Diğer Küçük Deplasman Kazıkları

Ucu açık çakılan çelik boru veya çakma öngermeli/öngermesiz betonarme kazıklar (nispeten küçük kesitli 30×30 veya 40×40), H-profil çelik kazıklar, vidalı kazıklar ve benzerleri küçük deplasman kazıkları olarak isimlendirilir.

Baret Kazıklar

Baret kazıklar diyafram duvar makinaları kullanılarak yapılır. Birinci aşamada ‘grab’ ismi verilen ataşman kullanılarak zeminde dikdörtgen kesitli bir foraj kuyusu teşkil edilir. Baret kazık yapımında kendini tutamayan zemin tabakalarının muhafaza borusu tutularak desteklenmesi mümkün değildir (dikdörtgen kesitten dolayı). Bu nedenle foraj kuyusu derinlik boyunca bentonit veya polimer süspansiyon kullanılarak desteklenir (1). Bu husus baret kazığı diğer sondaj kazıklarından ayıran en önemli unsurdur. Kuyu içine bentonit sirkülasyonu ve bunun filtrelenmesi güçlü pompalar ve pahalı üniteler gerektirir. Foraj kuyusu açıldıktan sonra donatı kafesi indirilir (2) ve Tremie borusu kullanılarak kuyu dibinden beton dökümüne başlanır (3).

Baret forajı ‘grab’ veya döner bıçaklı (‘fraser’) kazıcılar kullanılarak yapılır. Bıçaklı kazıcılarda dönmenin kontrol edilebilmesi için sensörler ve dengeleyici kanatlar bulunur. Bıçaklı kazıcılarda zemin ve kaya türüne bağlı olarak farklı kesici uçlar kullanılır.