Sürtünme direnci:  Q_si=q_siA_si  

q_si: herhangi bir kohezyonlu zemin tabakasında birim sürtünme direnci

A_si: tabaka içinde kazık yüzey alanı

q_si=a×s_u

a  : ampirik adezyon faktörü

s_u  : drenajsız kayma mukavemeti

(Suya doygun killerde toplam gerilme analizi, bir başka deyişle kısa dönemli davranış taşıma kapasitesi açısından daha kritiktir.)

Katı killer için laboratuvar deney sonucunu veya SPT/CPT korelasyonlarını kullanmak gerekir. Katı killer için presyometre deneyi de yapılabilir.

Presyometre deneyi çok dikkatli yapılması gereken bir arazi deneyidir. Sondaj kuyusu içindeki anomalilerden sonuçlar çok fazla etkilenir. Bu nedenle kendi yolunu açan veya çakılarak ilerleyen sondalar tercih sebebidir.

SPT-s_u korelasyonunda darbe sayılarına sadece enerji düzeltmesi (C_E=E_arazi/60) uygulanmalıdır. Böylece bu korelasyonun kullanılabilmesi için arazide SPT, laboratuvarda ise kıvam limiti deneyleri (I_P=w_LL-w_PL) yapılmalıdır. Bu korelasyon ön yüklemeli killer (N₆₀>9) için geçerlidir.

Drenajsız kayma mukavemeti ile deformasyon modülü arasında da ilişki vardır. Bu anlamda çok küçük deformasyon seviyelerinde kayma modülü (G) verisi sağlayan arazi jeofizik deneylerinden (örneğin MASW) yararlanılması, oradan temel taban basınçları altında geçerli şekil değiştirme seviyelerine geçilmesi mümkündür:

‘a’ yönteminde adezyon faktörleri çakma ve çakma-yerinde dökme kazıklar için zemin profilindeki tabakalanma dikkate alınarak seçilebilir. Çakım sırasında üstte yer alan tabakaların aşağıdaki tabakanın içine sürüklenmesi beklenir. Bu sürüklenme yaklaşık 3B (katı kil içinde) derinlik boyunca üstteki tabakanın baskın olduğu bir formasyona neden olur. Bunun dışında katı kil çakım sırasında katı kil örselenerek yoğrulur ve bir miktar üstteki tabaka ile de karışabilir (bkz. aşağıdaki şekil).

Bu etkiler dikkate alınarak katı kil için ortalama bir drenajsız kayma mukavemeti (s_u) hesabına imkan veren ‘a’ değerinin seçildiği şekiller içeriğin devamında görülmektedir.

Çakma ve çakma-yerinde dökme kazıklar için hesap yapılırken yüzeyden itibaren katı kil bulunması durumunda 8B derinliğe kadar olan kısımdan sürtünme direncine katkı gelmeyeceği hatırda tutulmalıdır.

Ucu açık çakılan boru kazıklarda uç kısımda oluşan zemin tıkacı ve bu sırada kazık çevresinde oluşan değişimler nedeniyle sürtünme direncinde azalma meydana gelir. Uç direnci için de azaltma uygulanır:

  Q^*_s=0.8×Q_s  Q^*_b=0.5×Q_b

H-profil kazıklar katı kile çakıldığında flanşların arasına giren zemin önemli ölçüde çatlar. Bu koşullarda sürtünme direnci oluşmadığı kabul edilerek güvenli tarafta kalınır. Uç direnci hesaba katılır. Bu kazık sınıfı daha çok kıyı yapılarında kayada soket oluşturmak için kullanılır. Ataleti bir yönde zayıf olduğu için yatay yükler önemli mertebede ise kompozit kesit oluşturma yoluna gidilir.

Yumuşak-orta katı killere çakılan H-profil çelik kazıklarda zemin yoğrularak flanşların arasına alınır. Bu durumda flanşlarda kazık-zemin sürtünmesi, kalan kısımda zemin-zemin sürtünmesi hesaba katılır.

Sondaj kazıklarında ‘a’ faktörü kilin kıvamına, forajın tamamlanması ve betonlama arasında geçen süreye ve büyük kesitli uzun kazıklarda kazı boyu ile üst yapı yüküne bağlı olarak değişir. Genelde a=0.3~0.6 aralığında kalır ve normal betonlama süresi için a=0.45 alınması tavsiye olunur. Betonlamanın gecikeceği ve kilin çok katı-fisürlü olması halinde a=0.3 değerine kadar düşürülür.

Ağır yapı temellerindeki uzun ve kesit alanı büyük kazıklarda (B>100cm, 120cmx280cm, 80cmx280cm) ‘a’ yükselir ve a=0.8 değerine kadar çıkabilir.

Önemli projelerde tasarımı teyit amacıyla mutlaka enstrümante edilmiş kazık yükleme deneyi yapılır ve gerçek arazi koşullarında mobilize olan sürtünme dirençleri belirlenir. 

Kohezyonlu zeminlerde kazık taşıma kapasitesi, Q_p, aşağıda verildiği üzere hesaplanır:

Yukarıdaki denklemde değişkenlerin birimleri birbirleriyle tutarlı olmalıdır. N_c×s_{u_ort}  gerçekte birim uç direncidir. Kazık kil tabakasına 5B soketlendiği takdirde kazık ucundan 5B yukarıya, 5B aşağıya doğru olan kısımdaki ortalama drenajsız kayma mukavemeti (s_{u_ort}) hesaplarda kullanılmalıdır. Ucu açık çakılan boru kazıklarda taşıma kapasitesi hesaplanırken belirtilen düzeltme uygulanmalıdır.

Uç direnci hesabında kullanılan taşıma kapasitesi faktörü N_c=9.0 alınır. Bu parametre bilindiği üzere temel derinliği arttıkça asimptotik olarak 9.0’a yakınsamaktadır.